Francisco Goya – veliki španski slikar, crtač i grafičar
Written by radiodjeca on 11/10/2017
Veliki španski slikar, crtač i grafičar Francisco Goya rođen je u Fuendetodos, Španija, 30. marta 1746. godine.
Njegova djela su ogledalo španske historije vremena u kojem je živio, a kasnije će imati velikog utjecaja na umjetnike iz 19. i 20. stoljeća. Među najpoznatijim Goyinim slikama jeste portret obučene žene koja u izazovnom položaju leži u krevetu. Naslikao ju je u periodu između 1800. i 1805. godine i poznata je pod nazivom „La maja vestida“ (Obučena maja). Ova slika predstavlja verziju slike „La maja desnuda“ (Naga maja). Obje slike se nalaze u muzeju Prado u Madridu.
Različit je broj mišljenja ko je zapravo žena na slici Obučena i Naga maja. Legenda kaže da je to bila Cayetana, vojvotniknja od Albe, za koju se vjeruje da je bila u ljubavnoj vezi sa Franciskom Goyom, no postoji mišljenje da je to zapravo bila Pepita Tudo, ljubavnica tadašnjeg španskog premijera.
Njegovo umjetničko obrazovanje počinje sa 14 godina kada je postao učenik lokalnog slikara i očevog prijatelja José Luzán. Sa 24 godine, tačnije 1771. godine odlazi u Rim kako bi nastavio svoje školovanje. Iste se godine vraća u Sargosu, gdje dobiva prvu značajniju narudžbu za izradu freski u lokalnoj katedrali. Na ovim je freskama sa prekidima radio narednih deset godina. Te freske i druge religiozne slike nastale u tom periodu u Sargosi karakteriše barokni i rokoko stil, koji je tada bio predominantan u Španiji.
Svoju karijeru na dvoru započinje 1775.godine, kada je naslikao seriju od 60 preeliminarnih studija, za Kraljevsku fabriku tepiserije – (Real fabrica de tapices, Santa Barbara). Slike su rađene na podlogama platana malih dimenzija, a također i na kartonima. Motivi ovih kompozicija prikazuju tadašnji život, aristokratske i narodne događaje i običaje, koje je Goya stvarao pod nadzorom njemačkog neoklasiciste, Antona Rafaela Mengsa.
Postao je španski heroj i ponos ne kao slikar kraljeva, ali prije svega kao najpotresniji hroničar ratnih sukoba koji su zadesili Španiju u sukobu sa Napoleonom Bonapartom.
Nakon što je Napoleon postavio svog brata Josepha za španskog kralja, Goya je izradio i njegov potret da bi zadržao status dvorskog slikara. Za vrijeme rata, mogao je nesmetao da se kreće zaraćenom Španijom jer su ga francuski vojnici propuštali kao Bonapartinog slikara, a dok su ga španski gerlici propuštali kao dvorskog slikara španske kraljevske loze Burbona. Upravo njegovo sjedenje na dvije stolice ga je dovelo do prognanstva u Bordou, Francuska.
Goyine slike “2. maj 1808.” i “3. maj 1808.”, su najpoznatije slike španskog otpora Bonapartinoj vlasti koje su nastale šest godina nakon početka pobune i krvave francuske odmazde.
Umro je 16. aprila 1828. godine u dobrovoljnom izbjeglištvu, u Bordou, Francuska, iako ga je novi španski kralj Ferdinand pozivao da se vrati. Goya je preminuo sa titulom prvog slikara španskog dvora. U narednim vjekovima je dobio i više nego zasluženo priznanje kao rodoljub, humanista i najinovatniji slikar XVIII. stoljeća.
