NADREALIZAM

Formiranje nadrealističkog pokreta obilježeno je izdavanjem Nadrealističkog manifesta Andrea Bretona u Parizu 1924. godine. Manifest donosi definiciju prema kojoj je nadrealizam čist psihički automatizam kojim želi da se izrazi stvarno djelovanje misli, bez kontrole koju bi vršio razum. Do formulisanja bazičnih postulata nadrealizma dolazi u periodu neposredno po završetku Prvog svjetskog rata. U martu 1919. godine izlazi prvi broj časopisa Littérature (1919-1924) koji su uređivali Andre Breton (André Breton, 1896-1966), Luj Aragon (Louis Aragon, 1897-1982) i Filip Supo (Philippe Soupault, 1897-1990), a nešto kasnije u aktivnostima im se pridružio Pol Elijar (Paul Éluard, 1895-1952). Upravo ovaj časopis u brojevima od oktobra do decembra 1919. godine objavljuje „Magnetna polja“ (Champs Magnétiques), prvo nadrealističko djelo, nastalo kao rezultat prve sistematske primjene automatskog pisanja, čiji su autori Breton i Supo. U narednim godinama dolazi do daljih eksperimenata u području bilježenja automatskog toka misli i proučavanju pojava koje podstiču izazvani ili hipnotički san. Ovaj period eksperimentalnih aktivnosti završava se objavljivanjem Manifesta, kada nadrealizam, prema Bretonovim riječima, ulazi u fazu rasuđivanja.

Mnogi umjetnici nadrealizma su živjeli u Francuskoj u Parizu, gde je bio umjetnički centar dvadesetih i tridesetih godina XX vijeka. Rene Magrit, Huan Miro, Maks Ernst, Salvador Dali, Alberto Đakometi, Man Rej su među najprepoznatljivijim umjetnicima. Pablo Pikaso je bio zainteresovan za nadrealizam, ali se nije zvanično uključio u pokret.

Zahvaljujući ovoj dominaciji Francuske ovaj pravac smatran je za francuski, ali je u suštini bio svjetski umjetnički pokret. Oglas nadrealizma je bio jako snažan ali je dolazkom fašizma oslabljen i pravac je napušten od velikog broja poznatih umjetnika. U popularnoj kulturi naročito u SAD-u nadrealizam dolazi preko djela Salvadora Dalija, koji je bio aktivan nadrealista od 1929. do 1936. i dao to što je sam nazvao „Paranoičko- Kritička metoda“. Oko 1960. godine je počeo nadrealizam da se širi i u krajevima u kojim do tada nisu delovali nadrealisti.